Kunst & cultuur
Gerrit Rietveld Academie
Maandag was ik op bezoek bij de Rietveld Academie in Amsterdam. De hogeschool voor de kunsten is ook ontworpen door de man die er zijn naam aan gaf: Gerrit Rietveld. Van meubelmaker tot kunstenaar tot architect, dat was de ontwikkeling die Rietveld doormaakte. Ik was al op jonge leeftijd onder de indruk van dat onmiskenbare vakmanschap. Ver voordat ik in Delft bouwkunde studeerde, was Rietveld mijn grote voorbeeld. Vooral de stoelen die hij heeft ontworpen vond ik prachtig. Functioneel en sierlijk tegelijk. Zijn meest bekende stoel vind ik het mooist zonder de verf. De blauwe, rode, gele en zwarte kleuren zijn later op de stoel gekomen, toen Rietveld zich aansloot bij kunstbeweging De Stijl. Piet Mondriaan en Theo van Doesburg waren aangesloten bij de beweging, en dan ontkom je niet aan die kleuren. De kleuren maken de stoel potsierlijk. Ongeverfd komt het functionele ontwerp mooi naar voren. De schoonheid van de eenvoud.
Maargoed, de Rietveld Academie. Wat een prachtige school! Ze ligt verscholen tussen tamelijk saaie kantoorgebouwen in Amsterdam Zuid, een stukje van de openbare weg. Als je aan komt rijden valt gelijk op dat het hier niet om één van die saaie gebouwen gaat. De kwaliteit druipt er vanaf, zonder dat je precies kan benoemen waar dat in zit. Dichter bij het gebouw voel je de energie van de studenten. Er wordt ook buiten druk gewerkt, je wordt er als het ware door naar binnen gezogen. Binnen vallen voor een oplettend oog de prachtig ontworpen details van het gebouw op. Ze zijn zó functioneel dat je er makkelijk aan voorbij gaat.
Het gebouw bruist. De tientallen werplaatsen die horen bij evenzoveel kunstrichtingen staan bol van creativiteit en levendigheid. Het lijkt in niks op de steriele ruimtes op de foto’s van de website. Misschien aan het begin van het jaar, als de jaarlijkse schoonmaakbeurt net is geweest. Een bijzonder prettige omgeving om te zijn. En bijzonder goed uitgerust met materiaal, machines en noem maar op. Ik was wel een beetje jaloers op mijn oude studievriendin die er nu directeur bedrijfsvoering is. Wie weet, kom ik er nog eens te werken.
Jaahooorr: Dirk Zijn & Speciale Saus
Het is zo ver. Het jaarlijks terugkerende oefenritueel. De band met de ambitie om minstens eens per jaar te reperteren. En vooruit, ook elk jaar een nieuw liedje. Als we dit volhouden – en dat doen we – dan hebben we over vijf jaar genoeg materiaal om een heul album vol te spelen. Dan nog vijf jaar om de opnames te maken en toch wel zeker tien om ze ook te mixen. Kijk! Dat noem ik nog eens carrièreplanning.
Het leven begínt pas bij 37 (of 41). Dirk Zijn!!!111!1!
Hey pa! lees je dit???
Mooi! Dan nu even het volgende. Ik heb hier in huis een schilderij van je staan, met zwevende peren. Tenminste, zo noemt je schoondochter het ding: ‘de zwevende peren’. Het was natuurlijk best een leuke vingeroefening ooit, toen je nog jong was. En het heeft ook wel iets surrealistisch, want zeg nou zelf, heb jij ooit peren gezien die zweven? Maar ik geloof dat het tijd wordt voor wat nieuws aan de muur. Iets wat meer past bij Scheerwol geel van Flexa – of was het Histor? Iets meer van wat je nu maakt. Niet met water kliederen maar lekker duidelijke kleuren in olieverf. Wat dacht je van een ijsvogel? Of koeien? Of misschien een portret van een of ander. Dat kan je vast goed maken! Nou, Nico, ik hoor het wel hè?!
Scapino ballet in De Purmaryn
Toen ik op de middelbare school zat zijn we een keer met de klas naar het Scapino ballet geweest. Lang heb ik gedacht scapino stond voor dansen met het licht uit. Bij de schoolvoorstelling waren de bewegingen van de dansers te volgen door de fluorescerende kleding en accessoires die oplichtten in het black light. Modern was het zeker. Het maakte indruk op mij.
Daar wilde ik dus nog wel eens naar toe. Poëzie en rock & roll kopte de omschrijving op de website van theater de Purmaryn. Klinkt spannend. Mijn vrouw danst graag en wilde mee. Afgelopen dinsdag begon om half acht begon een inleiding op de voorstelling. Dat was wat te vroeg voor ons. Tien minuten voor aanvang kwamen wij gehaast de foyer binnenstormen. Daar was het opvallend stil. Vast en zeker omdat de andere bezoekers wél op tijd waren voor de inleiding, dacht ik. Niet dus. Toen we de zaal in mochten bleek die voor iets meer dan de helft gevuld.
Het eerste deel heette Pierrot Lunaire, van choreograaf Marco Goecke, is vernoemd naar het gelijknamige muziekstuk van Arnold Schönberg. De gebruikte muziekopname was met zang van sopraan Christine Schäfer. Dat beloofde wat. En inderdaad. Wat een martelgang. Tenenkrommend irritante muziek. Hoe bedenk je het?! En hoe haal je het in je hoofd om er een choreografie op te maken?! We keken elkaar aan, en daarna om ons heen of we nog weg konden. Kon niet. We zaten in het midden van de zaal. Dat wordt een lange avond dacht ik. Dan maar proberen ervoor open te stellen. Zenn… Geen beginnen aan. De dansers en danseressen deden dertig minuten lang hun best een vogel na te doen. Met veel gewapper met de vleugels. Een kruising tussen de paringsdans van een pinguïn en een ooievaar. Zoiets. Het geluid gaven de vogels er gratis bij. Oe Oe aa aa Roepi Roepi. Zoiets. Mijn emotie hield het midden tussen huilen en schaterlachen. Dat dit bestaat zeg?! Dit was dus Rock & Roll volgens de folder?! Dat mensen hier serieus van kunnen genieten?! Dat moet wel een verdomd goeie inleiding zijn geweest wil je hier iets van snappen.
Het tweede deel van dezelfde choreograaf begon na een kort intermezzo. Het kon in ieder geval niet veel slechter. Schrik! Toen het gordijn open ging stond opnieuw een zwerm vogels op het podium met hun vleugels te wapperen. Ander kostuum, andere vogels. Wel iets sierlijker, minder spastisch. Toen de muziek begon werd het veel beter en soms zelfs mooi. Zowel muziek als dans. Eindelijk tijd voor bewondering. Ongelofelijk knap wat die dansers kunnen met hun lichaam. Wat een beheersing en expressie. Het maakte de avond goed en deed ons besluiten niet weg te gaan in de pauze. Veel bezoekers dachten daar anders over. De zwangere mevrouw die voor de pauze naast mij zat was er in ieder geval niet meer. Ach, het derde deel was wel aardig. Framework, van choreograaf Georg Reischl. Het moet iets weghebben van poëzie. Maar ook daarvoor had je vast de inleiding nodig. Ik ben wel nieuwsgierig geworden naar meer ballet. Bestaat er modern ballet wat mij aanspreekt? Ik heb op teevee gezien dat dat zo is. Ook wil ik een keer naar klassiek ballet in Het Muziektheater in Amsterdam. In april zijn er voorstellingen van Het Nationale Ballet. Die voorstelling wordt het niet. ‘Briljante (spitzen)techniek, atletische dynamiek, een virtuoze ode aan pure, abstracte dans, beste nieuwe choreografie voor een klassiek gezelschap’. Het klinkt mij te modern.
Excellent Spaceguards in P3
Wat is dat toch met P3? Twee leuke regionale bands en geen kip die er op af komt. Nog lang geen honderd man. Spaceguards uit Amsterdam, met Purmerendse bassist, trapte af op Burengerucht, de nieuwe bandjesavond van P3! Op deze avond treden alleen de beste bands uit de regio op! Lekkere nummers, maar wat veel van hetzelfde. Als je houdt van hardcore surf beachboys easy listening maar dan hard, dan heb je de avond van je leven. Ik word er na verloop van tijd zenuwachtig van en vlucht naar de foyer.
De tweede band, Herb’s Excellent Adventure, is mij wel bekend. Ze spelen een aantal nieuwe nummers – de reden dat ik naar P3 ben gekomen. Goed! Maar pech voor mij, ook niet echt mijn smaak. De nummers van het album Blind Spot spreken mij wél aan. Die spelen ze gelukkig ook.
Ik snap het management van P3 echt niet. Het is toch onverteerbaar om dat prachtige poppodium avond na avond bijna leeg te zien. Ik geloof er niks van dat er geen behoefte is aan live muziek in Purmerend, ik ken tientallen bandjes die er willen spelen. Regionale bandjes zijn er zat. Maar ze moeten ongeveer op de knieën, smekend, om in P3 te mogen spelen. Het zijn toevallig wél allemaal potentiële bezoekers. Die moet je aan je binden. Nee echt: doe niet zo cultureel verantwoord! Boos word ik er van. Verzin er iets op. Maak er wat van. Toon ballen. Voel trots. Laat je principes voor wat ze zijn en zorg dat die tent vol zit. Ik kan het niet aanzien zo. Dan liever P3 laten overnemen door een marktpartij die er wel voor móét zorgen dat de tent vol zit. Omdat ze géén één miljoen subsidie krijgt van de gemeente Purmerend.
Faculteit Bouwkunde
Afgelopen dinsdag, bij de presentatie van Rietvink architecten, werd een afbeelding gebruikt – geleend – van een serre van de nieuwe faculteit Bouwkunde in Delft. Die ruimte herkende ik wel. Ik maakte er foto’s van toen ik er een maand gelden op bezoek was. Het Delftsch Bouwkundig Studenten Gezelschap Stylos organiseerde een borrel voor oud besturen. Ik was er bestuurslid in het jaar dat de vereniging honderd jaar bestond.
De oude faculteit Bouwkunde is – helaas – bijna twee jaar geleden afgebrand. De nieuwe faculteit is gerealiseerd in het oude hoofdgebouw van de TU Delft. Ik heb er nog college wiskunde gevolgd. Ongelofelijk wat een transformatie. Van hokkerig, muf, onaangenaam, naar ruimtelijk, modern en sfeervol. Om extra vierkante meters te creëren zijn de oude binnenplaatsen omgetoverd tot serres. Ze vormen het hart van het gebouw, je wil er graag zijn. Goed gedaan, net als de andere ingrepen in het gebouw. Een tweede belangrijke ingreep is het verbreden en doortrekken van de centrale gang. Het verbind de verschillende delen van het gebouw met elkaar en maakt hun relatie zichtbaar. Studenten verzorgden een rondleiding door het gebouw. Het gebouw staat vol met design, wat zeker bijdraagt aan de sfeer. Wat vormgeving betreft klopt alles, maar functioneel kan er hier en daar een vraagteken worden geplaatst. Opvallend is het ontbreken van vaste werkplekken. Zelfs de professoren hebben geen eigen kantoor en nauwelijks kastruimte. De enige gebruikers in het gebouw met een vaste werkplek zijn de bestuursleden van Stylos. Die hebben het belachelijk goed voor elkaar.
Bouwplaats VMBO-campus
Gisteren was ik bij een voorlichting over het nieuw te (ver)bouwen Werkatelier op de VMBO-campus in Purmerend. Voor de komende jaren is er 5,8 miljoen euro beschikbaar voor nieuwbouw en – zogenaamde – vernieuwbouw. Van dat bedrag moeten in ieder geval nieuwe praktijklokalen voor de sectoren zorg, techniek en economie worden gebouwd. Het managementteam van de Purmerendse ScholenGroep ontwikkelde in samenwerking met Rietvink architecten een visie op het ontwerpproces. De visie houdt in dat leerlingen en ouders een belangrijke bijdrage leveren aan het ontwerpproces. Om dat idee vorm te geven wordt er een gymzaal van mijn school omgebouwd tot werkatelier. Er wordt een amfitheater gebouwd, er komen werkruimtes, de wanden van de gymzaal worden opengewerkt, en hoog boven de gymzaal komt, op palen, een uitkijktoren met zicht op de bouwplaats en de campus. Het wordt het centrum van het ontwerp- en bouwproces.
Ik vind het een leuk en ambitieus plan. De uitvoering vraagt nog wel wat aandacht. Wat gaan leerlingen en ouders in het Werkatelier doen? Hoeveel ouders en leerlingen doen er mee? Hoeveel tijd besteden zij aan het ontwerpproces? Wie geeft leiding aan het ontwerpproces? Wie gaat er in het Werkatelier samen met leerlingen en ouders aan de slag? Wat is de rol van de docenten en medewerkers? Hoe verhouden de ideeën van ouders en leerlingen zich tot de visie op onderwijs van de drie scholen op de campus? Het zijn vragen waar in de komende maanden het antwoord op moet worden gevonden.
Die Antwoord
Zef Side. Zuid Afrikaanse rap-rave gabber.