DirkZijn

Professor Dokter Wim Veen weet wat serieuze gamers weten. Van online games kun je veel leren. Wim Veen speelde het spel World of Warcraft , ook vanwege een beroepsmatige interesse, samen met zijn zoon. In de garage bij het huis werd een permanente LAN-party opstelling geïnstalleerd. Samen met vrienden van zoonlief speelde de professor regelmatig mee tijdens 24 uur of 36 uur durende non-stop LAN-parties. De grijze Wim Veen werd vanwege zijn leeftijd af en toe tien minuten pauze gegund. Niet meer, want dat zou ten koste gaan van het speldoel.
In een online game leer je behalve over fantasiewerelden vooral veel over jezelf en over je medespelers. Communiceren is naast het bedienen van de gamepad de belangrijkste vaardigheid. Vaak in het Engels, want behalve met de spelers in de garage speel je met teams over de hele wereld. Omdat er verschillende rollen in het spel zijn kan iedereen de rol kiezen die bij zijn persoonlijkheid past. Dwarves, Gnomes, Orcs en Elves, ze hebben allemaal hun eigen karakter en specialisme. Je kan de avatars bovendien aanpassen naar eigen voorkeur. De mate van invloed die je als persoon of team kan uitoefenen op het spel en de spelomgeving is kenmerkend voor alle online games. Het motiveert enorm. De snelheid waarmee geleerd wordt is daardoor verbluffend.
Wim Veen gebruikte deze inzichten bij de faculteit Bestuurskunde van de TU Delft om te werken aan projecten met serious gaming en andere onorthodoxe leerstijlen. Belangrijkste conclussies: mensen leren beter als hun leerprogramma gepersonaliseerd is; De aangeboden lesstof kan het beste worden aangeboden in vrij te kiezen multi media modules van niet langer dan 15 minuten; Leren wordt krachtiger als het non-linear plaatsvindt en er veel gelegenheid is om informatie uit te wisselen met leergenoten.
Niet geheel toevallig hebben alle grote bedrijven in Nederland hun opleidingsmodules al op deze manier ingericht. De resultaten zijn beter en er wordt vooral efficienter geleerd. Als je je via een multi media module of serious game kan verplaatsen in de leeromgeving dan bén je de leeromgeving. Je wordt er in ondergedompeld. Heel anders dan dat je de casus leest en moet onthouden hoe je in dat geval moet handelen. Onder andere bij Philips en Shell wordt altijd gewerkt in peer groups. Samen met lotgenoten over de hele wereld werken research teams aan de ontwikkeling van nieuwe producten en oplossingen. Het uitwisselen van informatie is daarbij een belangrijk onderdeel. Door informatie te delen ontvang je zelf ook informatie waardoor je jezelf kan verbeteren. En zie daar een directe vergelijking met de online gamers van World of Warcraft.

Er komen steeds meer educatieve modules beschikbaar op internet. Wim Veen geeft een paar voorbeelden: Een taal leren gaat makkelijk met www.livemocha.com. Dat is een Language Learning Community waar echte taalcoaches gesproken en geschreven commentaar geven op ingesproken spraakvaardigheidsoefeningen. Op www.rekentuin.nl staan honderden oefeningen die geschikt zijn om rekenen en wiskunde te leren. Het aangeboden programma sluit aan bij de curricula die op scholen worden gehanteerd. Rekentuin is in spelvorm, en bij iedere goed gemaakte opdracht verdienen leerlingen nieuwe plantjes voor in de virtuele rekentuin. Een ander voorbeeld is het Engelstalige Khanacademy.org. Ontwikkeld door een wiskunde docent maar inmiddels uitgebreid met andere disciplines. Zelfs de Engelse taal hoeft volgens Wim Veen geen belemmering te vormen. Die leren leerlingen er en passant bij door op Kahnacademy.org de lessen te volgen. Net als rekentuin werkt Khanacademy adaptief. Leerlingen kunnen in hun eigen tempo en op hun eigen niveau door de stof.

“Wat betekent dat voor de organisatie van een school”, vroeg ik aan Wim Veen toen er gelegenheid was om vragen te stellen. Nou, dat de boel op de schop gaat, was zijn antwoord. Dus: rooster afschaffen, individuele leerprogramma’s, geen gestandaardiseerde (eind)examens, de docent als coach, en nog belangrijker, het verdwijnen van de hiërarchische lagen in de organisatie. Practice what you preach. Als je wilt dat leerlingen meer samen en van elkaar leren op een gelijkwaardig niveau, doe dat dan zelf ook. Waarom er nog maar een paar scholen in Nederland zijn die een poging doen om volgens deze principes te werken is mij een raadsel. Liever gisteren dan vandaag als je het mij vraagt.

De PSG-lezing is een onderdeel van de PSG-expeditie van de Purmerendse Scholengroep.